“Hallo, Bandoeng - Ja moeder, hier ben ik", zong mijn vader vroeger graag, een lied van Willy Derby over een moeder die haar zoon in Nederlands Indië belt voordat zij sterft. Het roept hetzelfde weemoedige verlangen op naar het Indië van toen als Oeroeg van Hella Haasse, maar ook De kist van Maria Dermoût en Orpheus in de dessa van Augusta de Wit. De laatste boeken zijn tegenwoordig wat moeilijk verkrijgbaar maar Oeroeg is gelukkig altijd in druk gebleven.
Onlangs hoorde ik op Manuscripta (de feestelijke boekenbeurs in september, ook toegankelijk voor u) dat de uitgeverij KIT Publishing (voorheen Tropeninstituut) Indische damesromans gaat heruitgeven. Mijn favorieten kwamen niet in het rijtje voor, maar zijn dan ook geen echte damesromans. Onder welke noemer vallen de romans dan?
Recent verscheen Oeroeg voor het eerst in het Bahasa Indonesia, de taal van Indonesië. Dat betekent echter niet dat het boek in Indonesië onbekend was. Desgevraagd merkte een Indonesische schrijver in het NRC http://www.nrcboeken.nl/nieuws/haasse-heeft-de-dromen-in-ons-leven-verwoord op dat Oeroeg een politiek boek is en dat de plaats van de schrijver op de barricaden is. Aanleiding voor mij om het boek te herlezen en te zien of ik er nu iets anders dan ‘tempo doeloe’ (letterlijk ‘de tijd van vroeger’) in zag.
Na herlezing blijft bij mij het gevoel van heimwee overheersen. Oké, Oeroeg komt overduidelijk in het verzet terecht en de Nederlandse Lida, die hem financieel ondersteunt, sympathiseert met de onafhankelijkheidsstrijd, maar deze zaken worden niet duidelijk benoemd, slechts voorzichtig aangestipt. Politiek op zijn Indonesisch misschien?
Het woord is nu aan u, die Oeroeg in het kader van ‘Nederland leest’ heeft gelezen, om uw mening te laten horen. Ik ben benieuwd!
Medewerker Informatie & advies/Collectie
Bibliotheek WFO
